Het effect van ademhaling op de wervelkolom

Ademhaling lijkt iets simpels. Je doet het automatisch, de hele dag door. Toch heeft je ademhaling veel meer invloed op je wervelkolom dan de meeste mensen denken. De manier waarop je ademt bepaalt hoe je spieren samenwerken, hoeveel spanning er in je nek en schouders zit, hoe je borstkas beweegt en hoeveel stabiliteit je romp heeft. Een hoge, snelle ademhaling kan rug- en nekklachten verergeren. Een rustige, diepe ademhaling kan diezelfde klachten juist verminderen.
In dit artikel leg ik uit hoe ademhaling de wervelkolom beïnvloedt, waarom veel mensen verkeerd ademen tijdens stress of werk en hoe dit leidt tot pijn en spanning. Je leert hoe het systeem werkt en wat je zelf kunt doen om je ademhaling in je voordeel te laten werken.

Waarom ademhaling meer is dan lucht in en uit

Ademhaling is een mechanische beweging. Bij elke ademhaling bewegen:
– de ribben
– de borstwervels
– het middenrif
– de buikorganen
– de buikspieren
– de diepe rompspieren
Deze beweging beïnvloedt direct de houding en de wervelkolom. Wanneer deze beweging vrij en ontspannen verloopt, ontstaat balans. Wanneer de ademhaling hoog, snel of oppervlakkig is, verstoort dat de samenwerking van spieren die de wervelkolom stabiliseren.
Ademhaling is dus niet alleen een manier om zuurstof binnen te krijgen. Het is een beweging die de wervelkolom ondersteunt of juist belast.

De rol van het middenrif

Het middenrif is de belangrijkste ademhalingsspier. Het is een grote spierplaat die de borstkas scheidt van de buik.
Wanneer je rustig inademt:
– trekt het middenrif omlaag
– ontstaat er ruimte in de borstkas
– bewegen de ribben licht omhoog en naar buiten
– ontstaat er lichte druk in de buik
– spannen de diepe rompspieren op een natuurlijke manier aan
Deze beweging stabiliseert de wervelkolom van binnenuit. Het middenrif werkt samen met de diepe buikspieren, bekkenbodem en de multifidus in de rug. Dit geheel noemen we de rompcilinder. Als deze cilinder goed werkt, voelt jouw rug stabiel, licht en vrij.

Wat gebeurt er bij een hoge ademhaling?

Een hoge ademhaling wordt ook wel borstademhaling genoemd. Hierbij beweegt het middenrif minder. De ademhaling verplaatst zich naar boven. De schouders en nekspieren moeten dan harder werken.
Een hoge ademhaling geeft:
– meer spanning in nekspieren
– overbelasting van schouderspieren
– minder beweging in de borstkas
– minder stabiliteit in de romp
– meer druk op de bovenrug
– een stijver gevoel in de lage rug
– meer gevoeligheid voor pijn
Deze manier van ademen komt vaak voor bij stress, haastig werken, veel zitten, pijn of gebrek aan lichaamsbewustzijn.

Hoe ademhaling de nek beïnvloedt

Bij een hoge ademhaling til je ongemerkt je schouders op. Spieren zoals de nekspieren, scalenes en bovenste trapezius worden dan extra actief. Deze spieren zijn bedoeld als hulpademhalingsspieren, niet voor continu gebruik. Wanneer ze langdurig aanspannen, raken ze moe en gespannen.
Dit geeft:
– nekpijn
– spanning tussen de schouderbladen
– hoofdpijn
– steken bij draaien
– uitstralende pijn richting arm
Veel nekklachten die aan houding worden toegeschreven zijn eigenlijk ademhalingsklachten.

Hoe ademhaling de lage rug beïnvloedt

Een goede ademhaling creëert diepe rompspanning. Deze spanning beschermt de wervelkolom tijdens beweging, tillen of zitten. Wanneer het middenrif niet goed beweegt, moet de onderrug extra werk doen. De diepe spieren krijgen minder steun. De oppervlakkige spieren nemen het over.
Dit geeft:
– een vermoeide lage rug
– instabiel gevoel bij buigen of opstaan
– spanning in de quadratus lumborum
– pijn bij langdurig staan of zitten
– sneller uitgeputte rugspieren
Wanneer de druk in de romp laag blijft door oppervlakkige ademhaling, krijgt de wervelkolom minder stabiliteit.

De invloed op de bovenrug en borstkas

De ribben en borstwervels bewegen mee bij elke ademhaling. Een rustige ademhaling houdt deze structuren soepel. Een hoge ademhaling beperkt deze beweging. De ribben bewegen minder. De borstwervels verstijven.
Dit geeft:
– stijfheid tussen de schouderbladen
– moeite met draaien
– een diepe, zeurende pijn in de bovenrug
– overbelasting van de schoudergordel
Een stijve borstkas dwingt de nek en onderrug tot overcompensatie.

Waarom stress je ademhaling verandert

Het zenuwstelsel bepaalt hoe je ademt. Bij stress activeert je lichaam het sympathische zenuwstelsel. Dit verhoogt de ademfrequentie. Je gaat sneller, hoger en oppervlakkiger ademen. De buik beweegt minder. De ribben bewegen minder. De nekspieren doen meer.
Langdurige stress zorgt dat deze manier van ademen een gewoonte wordt. Je merkt het niet, maar je lichaam wel. Je rug en nek raken sneller overbelast.

De link tussen ademhaling en houding

Ademhaling en houding beïnvloeden elkaar. Wanneer je ingezakt zit, kan je middenrif minder bewegen. Je borstkas wordt kleiner. Je ademhaling verschuift naar boven. Omdat je minder lucht krijgt, ga je sneller ademen. Dit verhoogt spanning in de nek en rug.
Een goede ademhaling maakt het makkelijker om rechtop te zitten zonder inspanning. Een slechte ademhaling maakt elke houding zwaarder. Je houding wordt dus niet alleen bepaald door je gewoonten, maar ook door hoe je ademt.

Hoe chiropractie de ademhaling beïnvloedt

Chiropractie werkt niet direct op de ademhaling, maar op de structuren die ervoor zorgen dat je goed kunt ademen.
Een chiropractische behandeling:
– maakt de borstwervels soepeler
– geeft meer mobiliteit aan de ribben
– vermindert spanning in nekspieren
– verbetert de stand van de bovenrug
– verbetert de functie van het middenrif
– geeft het zenuwstelsel meer rust
Wanneer deze structuren beter bewegen, kan je middenrif weer goed functioneren. Je ademhaling zakt omlaag. De spanning in nek en bovenrug vermindert. Je rug voelt lichter.

Wat jij zelf kunt doen

Je kunt je ademhaling eenvoudig verbeteren met kleine aanpassingen.
Laat je ademhaling zakken: Voel je buik licht uitzetten bij inademen.
Gebruik je ribben: Laat de ribben naar buiten bewegen, niet omhoog.
Adem langer uit: Dit kalmeert het zenuwstelsel.
Zit niet te lang in dezelfde positie: Een open borstkas ademt beter.
Rek je bovenrug regelmatig: Dit geeft ruimte aan het middenrif.
Adem rustig tijdens beweging: Bij tillen, sporten of lopen.
Leg één hand op je buik en één hand op je borst: Voel welke hand beweegt en probeer de beweging omlaag te brengen.

Conclusie

Ademhaling heeft een grote invloed op de wervelkolom. Een rustige, lage ademhaling ondersteunt de diepe rompspieren, ontspant de nek en maakt de bovenrug soepeler. Een hoge ademhaling verhoogt spierspanning, maakt de wervelkolom stijver en verergert klachten. Door bewust te ademen en de borstkas vrijer te laten bewegen, ondersteun je de wervelkolom op een natuurlijke manier. Chiropractie helpt dit proces door de wervelkolom en ribben soepeler te maken, waardoor het middenrif beter kan functioneren.

❓ FAQ – Ademhaling en de wervelkolom

Omdat de nekspieren de ademhaling overnemen en overbelast raken.

Ja. Het activeert het middenrif en vermindert spanning in nek en schouders.

Een hoge ademhaling vermindert rib- en bovenrugbeweging.

Ja. Een oppervlakkige ademhaling vermindert rompspanning en belast de lage rug.

Door ribben, borstwervels en bovenrug vrijer te laten bewegen.

MoveWell Zeist

Benieuwd hoe een van onze specialisten u verder kan helpen? Neem dan contact op met ons.
Het is onze missie om u goed te laten bewegen zonder klachten. Move well, feel better!

Wilt u een afspraak maken bij praktijk MoveWell?