De relatie tussen stabiliteit en mobiliteit

Veel mensen denken dat mobiliteit en stabiliteit tegenover elkaar staan. Dat je óf soepel bent óf sterk. In werkelijkheid werken stabiliteit en mobiliteit juist samen. Ze vormen een systeem dat bepaalt hoe soepel, veilig en krachtig jij beweegt. Wanneer één van de twee ontbreekt, ontstaan klachten. Een te stijve wervelkolom maakt beweging zwaar en gevoelig. Een te losse wervelkolom geeft instabiliteit en spanning. Gezonde beweging vraagt dus om een balans tussen stabiliteit en mobiliteit.
In dit artikel leg ik uit wat stabiliteit en mobiliteit precies betekenen, hoe ze samenwerken in de wervelkolom en waarom veel rug- en nekklachten ontstaan door een verstoring in dit evenwicht.

Online afspraak boeken

Contact

Wat is mobiliteit?

Mobiliteit is het vermogen van een gewricht om vrij te bewegen binnen zijn natuurlijke grenzen. Het gaat om:
– soepelheid van de wervels
– elasticiteit van spieren
– gezonde spanning in ligamenten
– beweging van ribben en bekken
– glijden van zenuwen
Mobiliteit is meer dan rekken. Het is de combinatie van beweging, weefselkwaliteit en controle. Zonder mobiliteit beweegt de wervelkolom stroef. Gewrichten compenseren door harder te werken en spieren raken sneller overbelast.

Wat is stabiliteit?

Stabiliteit is het vermogen van je lichaam om beweging te controleren. Het gaat om:
– de diepe rompspieren
– de samenwerking tussen middenrif, bekkenbodem en dwarse buikspier
– segmentale stabiliteit van de wervels
– evenwicht in de keten van voeten, heupen en romp
– een zenuwstelsel dat snel en efficiënt reageert
Stabiliteit is dus niet het aanspannen van spieren, maar het vermogen om beweging te organiseren. Een stabiele rug voelt licht en sterk. Een instabiele rug voelt kwetsbaar, zwaar of trillerig.

Waarom mobiliteit en stabiliteit elkaar nodig hebben

Mobiliteit zonder stabiliteit is chaos. Stabiliteit zonder mobiliteit is stijfheid.
Wanneer mobiliteit ontbreekt:
– werkt één segment te hard
– compenseren de omliggende spieren
– neemt de druk op gewrichten toe
– voelt de rug zwaar en vermoeid
– wordt simpele beweging irritant of pijnlijk
Wanneer stabiliteit ontbreekt:
– voelt de rug instabiel of los
– moet je lichaam spanning vasthouden
– ontstaan onverklaarbare pijnscheuten
– reageert je rug gevoelig op kleine bewegingen
– krijg je moeite met heffen, draaien of opstaan
Een gezonde wervelkolom heeft beide kwaliteiten in balans.

De rol van mobiliteit in de wervelkolom

De wervelkolom is gebouwd voor gecontroleerde beweging. Elk deel heeft een eigen functie:
Nek: veel mobiliteit, weinig grote kracht
Bovenrug: rotatie, samenwerking met ribben
Onderrug: stabiliteit, kracht, beperkte rotatie
Wanneer één van deze gebieden zijn rol verliest, moet een ander gebied compenseren. Dit is een van de meest voorkomende redenen voor nek- en rugklachten.
Voorbeeld: Een stijve bovenrug geeft te veel druk op de nek. Een stijve heup geeft te veel druk op de onderrug. Een stijve rib geeft te veel druk op schouders en nek. Mobiliteit verdeelt de belasting eerlijk.

De rol van stabiliteit in de wervelkolom

Stabiliteit zorgt dat beweging veilig en efficiënt verloopt. De diepe rompspieren activeren voordat je beweegt. Ze stabiliseren de wervels zodat de schijven en zenuwen een rustige omgeving hebben. Wanneer dit systeem optimaal werkt, beweeg je zonder dat je erover nadenkt.
Wanneer diepe stabiliteit onvoldoende is:
– houden oppervlakkige spieren spanning vast
– wordt de rug moe
– voelt de wervelkolom zwaar en strak
– ontstaat “door de rug gaan”
– voel je instabiliteit bij tillen of draaien
De meeste mensen noemen dit “zwakke rugspieren”, maar vaak gaat het om een slecht gecoördineerd rompsysteem.

Hoe klachten ontstaan wanneer het evenwicht verdwijnt

De meeste klachten ontstaan niet doordat mobiliteit slecht is of stabiliteit slecht is, maar doordat de verhouding niet klopt.
Bij te veel mobiliteit en te weinig stabiliteit:
– SI-klachten
– lage rugpijn bij bukken
– “zweverig” gevoel in de onderrug
– scherpe pijnscheuten
– moeite met opstaan uit stoel
– vermoeid gevoel in rug
– trekkende pijn naar bil
Bij te weinig mobiliteit en te veel “harde” spierspanning:
– stijve bovenrug
– nekpijn
– hoofdpijn
– beperkte rotatie
– moeite met diep ademhalen
– pijn tussen schouderbladen
– uitstralende pijn door zenuwdruk
De wervelkolom functioneert het beste wanneer beide eigenschappen in balans zijn.

De keten: voeten, heupen, bekken en ribben

Stabiliteit en mobiliteit zijn geen lokale eigenschappen. Ze horen bij de hele keten.
Voeten: Stabiliteit start bij contact met de grond. Stijve voeten geven stijve heupen en stijve onderrug.
Heupen: Heupen bepalen hoe je onderrug beweegt. Een stijve heup geeft een overbelaste onderrug.
Bekken: Het bekken is het draaipunt. Een neutraal bekken biedt balans tussen mobiliteit en stabiliteit.
Ribben: Beweging van ribben bepaalt ademhaling en bovenrugfunctie. Stijve ribben geven overbelasting hoger in de keten.
Een keten die soepel beweegt vraagt minder van de wervelkolom.

De rol van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bepaalt hoe spieren reageren. Bij stress, slecht slapen of langdurige spanning wordt het zenuwstelsel gevoeliger. Dit verhoogt spierspanning en vermindert mobiliteit. Het lichaam reageert dan sneller met pijn of vermoeidheid, zelfs bij lichte belasting. Stabiliteit is dus niet alleen een spierkwestie. Het is een zenuwsysteemkwestie.
Waarom veel mensen te veel stabiliteit zoeken
Veel patiënten die rugpijn hebben, reageren door nóg meer spanning aan te spannen (billen aanspannen, buik inhouden, rug recht duwen, schouders omlaag forceren). Dit voelt controleerbaar maar blokkeert mobiliteit. Het geeft een stijvere rug die minder vrij beweegt. Het lijkt sterk, maar voelt zwaar. Stabiliteit moet komen uit diepe, automatische spieractivatie, niet uit constante spierspanning.

Hoe chiropractie het evenwicht herstelt

Chiropractie werkt direct op het samenspel tussen mobiliteit en stabiliteit.
Mobiliteit verbeteren: mobiliseren van borstwervels, correcties van segmenten die te weinig bewegen, vrijmaken van ribben, herstellen van heup- en bekkenbeweging.
Stabiliteit verbeteren: verminderen van spierspanning, optimaliseren van diepe rompspanning via zenuwherstel, verbeteren van beweging van schijf en gewrichten, verbeteren van bekkenstand en ketenfunctie.
Door mobiliteit te herstellen waar het te weinig is, kan stabiliteit spontaan verbeteren. Door stabiliteit te verbeteren waar het te weinig is, wordt mobiliteit veiliger. Dit is precies waarom chiropractie vaak snel effect geeft.

Wat jij zelf kunt doen

Mobiliteit en stabiliteit vragen geen zware training. Kleine gewoonten helpen veel.
Voor meer mobiliteit: lichte rotatiebewegingen, ontspannen rek voor bovenrug, ribmobiliteit via rustige ademhaling, variatie in zithouding.
Voor meer stabiliteit: rustige buikademhaling, korte houdingsvariaties, gecontroleerde heupbeweging, niet aanspannen, maar balanceren.
Je lichaam houdt van afwisseling, niet van forceren.

Conclusie

Stabiliteit en mobiliteit zijn geen tegenpolen. Ze zijn partners die samenwerken om de wervelkolom gezond, veilig en krachtig te houden. Een stijve wervelkolom zonder mobiliteit geeft overbelasting. Een te losse wervelkolom zonder stabiliteit geeft instabiliteit. De beste beweging ontstaat wanneer beide in balans zijn. Chiropractie helpt dit evenwicht te herstellen door segmentale beweging terug te brengen, spierspanning te verminderen en het zenuwstelsel te optimaliseren. Met kleine dagelijkse gewoonten kun je dit evenwicht ondersteunen en klachten verminderen.

MoveWell Zeist

Benieuwd hoe een van onze specialisten u verder kan helpen? Neem dan contact op met ons.
Het is onze missie om u goed te laten bewegen zonder klachten. Move well, feel better!

Wilt u een afspraak maken bij praktijk MoveWell?

Maak een afpsraak

Bel: 030 6955269