Waarom zenuwen zo gevoelig zijn bij rugklachten
Zenuwen reageren snel op veranderingen in de wervelkolom. Soms door druk. Soms door irritatie. Soms door een klein verlies aan beweging. Soms zelfs zonder dat er sprake is van schade. In dit artikel leg ik uit waarom zenuwen zo gevoelig zijn, wat er gebeurt wanneer een zenuw geïrriteerd raakt en waarom chiropractie dit kan verbeteren.
Wat zenuwen eigenlijk doen
Zenuwen vormen de communicatielijnen van je lichaam. Elke zenuw transporteert signalen tussen je hersenen en je lichaam. Dat gebeurt razendsnel. Een zenuw stuurt drie soorten informatie.
De eerste soort informatie gaat over gevoel. Je voelt warmte, kou, aanraking, druk of tintelingen omdat zenuwen dit doorgeven. De tweede soort informatie betreft motoriek. Spieren trekken samen doordat een zenuw een signaal stuurt. De derde soort informatie is autonome informatie. Dit gaat over processen die vanzelf verlopen, zoals spierspanning, bloeddruk en ademhaling.
Zenuwen hebben dus een belangrijke rol. Ze bepalen hoe je beweegt en voelt. Wanneer een zenuw minder ruimte krijgt, verandert deze communicatie. Dat veroorzaakt symptomen die verder reiken dan de plek waar het probleem zit.
Waarom zenuwen gevoeliger zijn dan andere structuren
Zenuwen zijn gevoeliger dan spieren, gewrichten en banden. Dat komt door hun bouw en functie. Een zenuw bestaat uit bundels van vezels die in een soort glijlaag liggen. Deze laag helpt de zenuw om soepel te bewegen bij elke beweging van het lichaam.
Zenuwen zijn bedoeld om mee te bewegen. Ze glijden mee wanneer jij buigt, draait of stapt. Wanneer een zenuw ergens vastloopt, reageert hij snel. Hij kan geïrriteerd raken, zelfs zonder dat er druk op staat. Beperkte glijbeweging is vaak al genoeg.
Zenuwen reageren ook sterker op rek dan andere structuren. Een spier kun je rekken. Een zenuw niet. Een zenuw kan ongeveer tien procent rek verdragen. Meer dan dat geeft irritatie of pijn. Daarom voel je soms een scherpe trekkende pijn bij een bepaalde beweging, terwijl diezelfde beweging voor een spier geen probleem zou zijn.
Zenuwen zijn daarnaast gevoelig voor ontsteking, vocht en chemische prikkels. De omgeving waarin de zenuw ligt bepaalt hoe deze functioneert. Een schijf die iets opgezwollen is kan voldoende zijn om de zenuw gevoeliger te maken, ook al staat er geen druk op.
De relatie tussen rugklachten en zenuwen
In de wervelkolom lopen zenuwwortels door kleine openingen tussen de wervels. Deze openingen heten foramina. De ruimte in deze foramina verandert wanneer je beweegt. Buigen, draaien, strekken en tillen veranderen de druk rondom de zenuwwortels.
Wanneer de beweging van de wervelkolom verandert, verandert ook de ruimte voor de zenuw. Een stijf gewricht of een gevoelige schijf kan ervoor zorgen dat de zenuw minder makkelijk meebeweegt. De zenuw wordt dan niet direct ingeklemd. Hij krijgt simpelweg minder glijruimte. Dat is vaak genoeg om gevoeligheid te veroorzaken.
Veel uitstralende pijn ontstaat door een combinatie van factoren zoals:
Stijve tussenwervelschijf: Beperkte beweging geeft een verhoogde spanning op de zenuwwortel.
Irritatie van het facetgewricht: Dit geeft lokale ontsteking en verhoogt de gevoeligheid van de zenuw.
Spanning in de spieren: Strakke spieren rondom de zenuw kunnen glijbewegingen beperken.
Verhoogde zenuwgevoeligheid: Een zenuw die eerder geïrriteerd was blijft vaak een tijd gevoeliger.
Dit verklaart waarom iemand met rugpijn op maandag nog prima loopt en op dinsdag wakker wordt met pijn die naar het been trekt. De zenuw hoeft niet klem te zitten. Hij is simpelweg gevoeliger geworden.
Wanneer spreken we van druk op de zenuw?
Veel mensen denken dat uitstraling alleen ontstaat door druk. Dat is niet zo. Druk is slechts een van de mogelijkheden. Irritatie komt vaker voor dan druk. Druk op de zenuwwortel ontstaat wanneer een schijf uitpuilt of wanneer een gewricht naar binnen drukt. Dit gebeurt vooral bij hernia’s, stenose of forse artrose.
Bij druk op de zenuw zie je vaak specifieke symptomen zoals:
– Tintelingen
– Een doof of slapend gevoel
– Krachtverlies
– Pijn die toeneemt bij hoesten of persen
Niet elke hernia veroorzaakt druk. Een schijf kan uitpuilen zonder dat de zenuw wordt geraakt. In dat geval geeft de schijf vaak rugpijn, maar geen uitstralende pijn.

Irritatie is veel vaker de oorzaak
Irritatie van een zenuw is subtieler maar komt veel vaker voor. De zenuw is niet bekneld, maar reageert wel gevoeliger. Dit kan komen door:
Chemische irritatie: Ontstekingsstoffen uit een schijf beïnvloeden de zenuw.
Verminderde glijbeweging: De zenuw kan minder vrij bewegen.
Verhoogde spierspanning: Strakke spieren rondom de zenuw verhogen de druk.
Veranderde beweging: Een wervel die niet goed beweegt verandert de ruimte in het foramen.
Bij irritatie voel je vaak scherpe trekkende pijn, branderige pijn of uitstralingspijn die verandert met houding. Til je je been op, dan kun je direct voelen dat de zenuw protesteert. De ene dag voelt het mild, de andere dag heftig. Dat komt omdat de gevoeligheid schommelt.
Hoe chiropractie de zenuw kan ontlasten
Chiropractie richt zich op de beweging van de wervelkolom. Wanneer een wervel vastzit, verandert de ruimte voor de zenuw. Door die beweging te herstellen, krijgt de zenuw weer ruimte om te glijden. De schijf functioneert beter, de spieren ontspannen en de drukverdeling verbetert.
Een chiropractische behandeling kan:
De beweging in de wervel herstellen: Dit geeft de zenuw meer ruimte.
De druk op de schijf verminderen: Dit vermindert chemische irritatie.
Spieren ontspannen: Dit verbetert de glijbeweging van de zenuw.
Het zenuwstelsel kalmeren: Een rustige zenuw leidt tot minder uitstraling.
Veel mensen ervaren daardoor dat uitstralende pijn snel verandert. De pijn wordt minder scherp of zakt naar de bil in plaats van het hele been. Dat is een teken dat de zenuw minder gevoelig wordt.
Waarom uitstraling soms eerst toeneemt
Wanneer een zenuw lang gevoelig is geweest, kan behandeling of beweging de zenuw even prikkelen. De zenuw moet opnieuw leren glijden. Dat kan kortdurend meer spanning geven, net zoals een stijve spier eerst strammer voelt wanneer je hem losmaakt. Dit is normaal en geen teken van schade.
Een chiropractor onderzoekt altijd of jouw zenuw veilig behandeld kan worden. Bij ernstige uitvalsverschijnselen of toenemende krachtvermindering wordt eerst aanvullend onderzoek geadviseerd.

Hoe herken je zenuwpijn?
Zenuwpijn heeft een herkenbaar patroon. Je voelt vaak:
– Trekkende pijn die langs een specifiek traject loopt
– Tintelingen of een slapend gevoel
– Doofheid in een teen of vinger
– Krachtverlies
– Een brandend gevoel
– Een scherpe pijn bij rekbewegingen
De pijn kan toenemen bij zitten, lang staan of bukken. Soms neemt de pijn juist af wanneer je loopt. Dit hangt af van hoe de zenuw beweegt en waar hij geïrriteerd is.
De rol van houding en beweging
Houding bepaalt hoeveel ruimte een zenuw heeft. Een gebogen rug geeft minder ruimte voor de zenuwwortels. Een te holle rug kan juist trekken aan de zenuwen. De beste houding is een houding die varieert. Beweging maakt zenuwen soepel. Het zenuwstelsel reageert goed op afwisseling.
Wanneer je lang zit zonder ondersteuning worden de schijven stijver. Hierdoor krijgt de zenuw minder ruimte. Bij te lange of te zware belasting van de rugspieren reageert de zenuw sneller. Daarom is het verstandig om tijdens werk regelmatig te wisselen tussen zitten, staan en kort bewegen.
Wanneer moet je direct hulp zoeken?
Zoek direct hulp wanneer je:
– Krachtverlies hebt in been of arm
– Het gevoel verliest in een gebied
– Plotseling niet meer goed kunt lopen
– Uitstraling hebt die steeds verder omhoog komt
– Uitstraling hebt die na enkele weken niet afneemt
In andere gevallen is uitstraling meestal goed te behandelen. Zenuwen herstellen relatief snel wanneer ze weer vrij kunnen bewegen.

Conclusie
Zenuwen zijn gevoelig omdat ze continu informatie doorgeven en mee moeten bewegen met de wervelkolom. Als een zenuw minder glijruimte krijgt of gevoelig wordt door ontsteking of spierspanning, kan uitstralende pijn ontstaan. Dat betekent niet dat een zenuw bekneld is. De meeste zenuwklachten komen door irritatie, niet door druk. Chiropractie helpt door de beweging van de wervelkolom te herstellen, spanning te verminderen en de zenuw weer ruimte te geven. Als de zenuw vrij kan bewegen, neemt de gevoeligheid af en komt de functie terug.
❓ FAQ – Gevoelige zenuwen bij rugklachten
Omdat de zenuw die naar het been loopt gevoeliger is geworden of minder ruimte heeft om te glijden.
Niet per se. De meeste uitstralende klachten komen door irritatie, niet door druk.
Dat gebeurt bijna nooit. De meeste klachten komen door prikkeling, niet door schade.
Alleen wanneer je kracht verliest of gevoelloos wordt. In andere gevallen is het goed te behandelen.
Een zenuw kan binnen dagen tot weken herstellen wanneer de ruimte en beweging verbeteren.

MoveWell Zeist
Het is onze missie om u goed te laten bewegen zonder klachten. Move well, feel better!
